Ahmet annesini babasını hiç üzmüyor, neden Ayşe kadar başarılı olamıyorsun, hiç ablana çekmemişsin…”ve benzeri bitmek bilmez kıyaslama cümleler!

Çocuğunuzu başkalarının çocuklarıyla ya da kardeşleriyle kıyaslıyor musunuz? Çocuğunuzu teşvik etmek ya da başarılı olmasını sağlamak adınaböyle hatalı davranışlar sergiliyor musunuz? Eğer öyleyse, kıyaslama yapmanın çocuğunuz üzerinde gerçekten olumsuz etkiler hatta silinmez izler yaratacağını bilmelisiniz. Çünkü siz çocuğunuzun iyiliği için uğraştığınızı düşünürken farkında olmadan ona zarar veriyorsunuz. Size göre masum olan o kıyaslama cümleleri, çocuğunuzun ruhunda derin yaralar açıyor, ona kendini pek çok farklı yönden yetersiz hissettiriyor. Ama emin olun ki çocuğunuz ağzınızdan çıkan her bir kelimeden etkileniyor. Belki bunu belli etmiyor ama o her bir sözcüğünüzü bilinçaltına yerleştiriyor. Ve ne yazık ki gelişimi, duyduğu o kıyaslama cümleleri yüzünden kötü etkileniyor. Bu gibi davranışlar;

Öz Güveninin Sarsılmasına Neden Oluyor

Siz de bütün anne-babalar gibi çocuğunuzun her yaşta ve her durumda “Ben yapabilirim.” demesini, zorluklar karşısında güçlü bir şekilde durabilmesini isteyip, sürekli bir kıyaslama yapıyorsanız, öz güveni yüksek çocuklar yetiştirmenizin pek mümkün olduğu söylenemez. Çünkü bu şekilde çocuğunuza kendisini yetersiz hissettiriyor, onun öz güven yönünden gelişeceği veya geliştirileceği zamanlarda, sarf ettiğiniz karşılaştırma sözleriyle kendine güvenmesine izin vermiyorsunuz.Onu takdir etmeyerek, yeteneklerini ona göstermeyerek ve başka çocuklardan övgüyle söz ederek, çocuğunuzun kendine olan güvenini zedeliyor, “ben yapamıyorum, zaten hiçbir şeyi beceremedim ki” gibi düşünceler içine girmesine yol açıyorsunuz. Çocuğunuzun kendi ayakları üzerinde duramayan, başkalarının yönlendirmeleriyle hareket eden bir birey olmasını istemiyorsanız, kıyaslama yapmaktan vazgeçmeli, şimdiye kadar verdiğiniz zararı telafi etmek için elinizden geleni yapmalısınız.
    

Kıyaslanan Çocuk Zamanla Hırçınlaşıp Mutsuzlaşır


    

Aşırı yaramaz ya da hırçın olan çocuğunuza etki etmediğini düşünüyorsunuz ya! Hani “şunun çocuğu ne kadar uslu, ne kadar çalışkan, ne kadar yetenekli” gibi sözlerinizin çocuğunuzun bir kulağından girip diğerinden çıktığını zannediyorsunuz ya! İşte tam da bu noktada, çocuğunuzun davranışlarının yaptığınız büyük hatanın eseri olabileceğini düşünmeniz gerekmektedir. Çünkü söyledikleriniz yüzünden kendini yetersiz hissetmeye başlayan çocuğunuz, duygularını saldırganlaşarak gizlemeye çalışabilir. Çocuğun, hırçın, öfkeli ve içine kapanık olmasına yol açabilir. Yani çocuğunuz böyle davranışlar sergiliyorsa, bunun nedenini önce kendinizde aramalı, sonrada ona başkalarının çocuklarını örnek göstermekten vazgeçmelisiniz.
   

Çocuğun Aklına “Annem-babam beni sevmiyor!” Düşüncesi Yerleşiyor


   

Kıyaslama yapılan çocuklar zamanla “annem-babam beni sevmiyor” diye düşünmeye başlıyorlar. Çünkü hiçbir şekilde takdir edilmeyip, hep başka çocuklarla karşılaştırılıyorlar. Kıyaslandığı Ayşe ya da Ahmet’in anne-babası için daha değerli olduğunu düşünüyor, ne yaparlarsa yapsınlar ebeveynlerinin onları yeteri kadar sevmeyeceğini düşünüyorlar. Hatta belki de “annem-babam çocuklarının ben değil de, Ayşe Ahmet olmasını isterdi” diyerek derinleşen bir mutsuzluğun içine sürükleniyorlar. Ve ne yazık ki yeteri kadar sevgi gösterilmeyen her çocuk gibi onlar da bu duyguyu hayatları boyunca üzerlerinden atamıyorlar.

İlerleyen Yaşlarda Kendisini Farklı Biri Olarak Göstermeye Yönelmek


   

Kıyaslanan çocuklar, bu zararlı tutumun etkilerini yalnızca küçüklüklerinde değil, yetişkin olduklarında da yaşıyorlar. Çünkü kendilerini birileri tarafından onaylanıp, birileri tarafından takdir edilmeye aç hissediyorlar. Bu nedenle de başkalarının doğru bulduğu davranışları sergileyip, başkalarının hayranlıkla baktığı yollardan gitmeyi tercih ediyorlar. Çocuklar ilerleyen yaşlarda kendilerini dışarıya farklı kişiler olarak göstermeye çalışıyorlar. Gerçek kimliğini çoğunlukla maskeler altında gizleyen bu kişiler, çocuk yaşta bilinçaltlarına işlenmiş “kıyaslama” olayının acısını yetişkinlik döneminde de çekiyorlar.
   

Başarısızlığa Yol Açıyor


  

Çocuğunuzun başarılı olmasını istiyorsanız, onu kardeşleri ya da başkalarının çocuklarıyla kıyaslamaktan vazgeçmelisiniz. Örneğin; ders notları düşük diye ona “şunun karnesi böyle iyi, bu sınıf birincisi olmuş” dememelisiniz. Spor müsabakalarında derece yapamadı diye ona madalya alan çocukları sormamalı, çocuğunuzun suçlu, yetersiz hissetmesine neden olmamalısınız.Çünkü başkalarıyla karşılaştırılan çocuklar, başarılı olma potansiyelleri olsa bile aldıkları tepki yüzünden bunu gösteremez, küçük yaşlarda tanıştıkları bu yaklaşımın etkilerinden belki de hayatları boyunca kurtulamazlar. Hatta ilerleyen dönemlerde başarı anlayışı da bu yönde olan kişiler haline geliyor, başarıya hep başkalarının sahip oldukları veya olmadıklarını düşünerek yaklaşıyorlar.